vrijdag 8 februari 2013

Archiefdiefstal in Denemarken

Bij het Deense Rigsarkivet is eind vorig jaar het bezoekersreglement strenger geworden. Onderzoekers mogen niet meer afgezonderd zitten en het toezicht door de studiezaalmedewerkers is intensiever. Daarnaast zijn alle mappen en schriften nu verboden in de studiezaal. Aanleiding voor de strengere maatregelen - die mij niet eens zo streng voorkomen - is het volgende "incident":
Über die letzten 10 Jahre haben zwei Männer (46, 53 Jahre) insgesamt zwei Regalmeter Archivbestände aus dem Rigsarkivet, dem Kopenhagener Landsarkivet und dem Archiv des Ordenswesen im Schloss Amalienborg gestohlen. Der Raub fiel erstmals im Oktober 2012 auf. Bei ihren vielen Besuchen gaben die bekennenden Nazi-Sympathisanten sich als Forscher mit einem dezidierten Interesse an dänischen Kollaborateure aus. Blatt für Blatt stahlen sie aus den Archivordnern. Da die Bestände nicht seiten- sondern mappenweise registriert wurden, fiel der Diebstahl über Jahre nicht auf. Es konnte zwar eine große Fülle an Archivmaterial in den Wohnungen der Diebe sichergestellt werden, aber noch immer ist unklar, ob auch gestohlene Akten weiter verkauft wurden. Im Fokus der Täter standen Polizeiberichte, Gerichtsakten und Korrespondenzen dänischer SS- und Wehmachts-Freiwilliger – insbesondere des Ostfrontkämpfers Kaj Buchardt – während des Zweiten Weltkrieges und der anschließenden Phase der gerichtlichen Aufarbeitung. Über die Absichten der Täter ist nichts bekannt.
Hoewel in het laatste zinnetje staat dat over de motieven van de dieven niets bekend is, schrijft de - gelukkig Engelstalige - Copenhagen Post dat het hen vooral ging om documenten over Kaj Buchardt, een Deen die zich aansloot bij de Wehrmacht.
Both men are understood to have known Buchardt personally, and were trying to cover up the fact that he had deserted the army, only to join up again in the final stages of the war. It has also been revealed that the two men, who have been strongly linked to criminal rings in the past, were planning to sell the stolen documents to a single person, giving rise to suggestion that the suspects had were stealing the documents on someone else's behalf. Rigsarkivet has drawn up a long list of other possible offenders and the police have promised amnesty to anyone turning over stolen items.
“These documents were taken bit by bit. Not only was it organised, but the suspects were going after documents relating to a specific person,” Hellum told Berlingske. “Considering the amount of time invested into this robbery, it could only have been done with inside knowledge of how we work here at the archives.”
Diefstal om de geschiedenis te wijzigen, dus.

Opvallend vind ik trouwens ook de reactie van de Deense archiefonderzoekers, die het strengere regime op de studiezaal vergelijken met een politiestaat. Vooral het feit dat ze nu samen moeten zitten en elkaar in de gaten moeten houden, ligt gevoelig. Plus het feit dat de series waar uit gestolen is, nu tijdelijk niet toegankelijk zijn.

Via Eric Hennekam

Gerelateerd
Diefstal in het Stadsarchief
7 jaar voor diefstal van archiefstukken
Macht, archiefvorming en archieven

Foto: zij-ingang van het Rigsarkivet tijdens mijn bezoek aan Kopenhagen in 2009

4 opmerkingen:

  1. Van de Deense collega die een werkbezoek aan het BHIC bracht (en die de dienstverlenende afdeling leidt) had ik natuurlijk al van deze verhalen gehoord. Vooral de reacties van bezoekers kon ik me goed voorstellen. Als je in een verder lege studiezaal met een paar man gedwongen op een kluitje moet zitten, dan voelt dat niet prettig. Ook de medewerkers hebben daar moeite mee.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ja, dat snap ik dan ook wel weer. Waarschijnlijk komt het gedrag in een studiezaal wat dat betreft overeen met liftgedrag:

      Passengers seem to know instinctively how to arrange themselves in an elevator. Two strangers will gravitate to the back corners, a third will stand by the door, at an isosceles remove, until a fourth comes in, at which point passengers three and four will spread toward the front corners, making room, in the center, for a fifth, and so on, like the dots on a die. With each additional passenger, the bodies shift, slotting into the open spaces. The goal, of course, is to maintain (but not too conspicuously) maximum distance and to counteract unwanted intimacies—a code familiar (to half the population) from the urinal bank and (to them and all the rest) from the subway.

      Ik ken die studiezaal niet en vanuit Meerssen is het altijd makkelijk oplossingen verzinnen, maar...
      Ik kan me voorstellen dat je probeert de studiezaal op de een of andere manier een flexibele grootte te geven, bijvoorbeeld met behulp van kamerschermen of belichting. Dat lost misschien het sociale ongemak wat op. Maar het blijft inderdaad ietwat problematisch.

      Verwijderen
    2. Da's een mooie, van die lift! In het verleden - ik verkeerde nog wel eens in Second Life - was ik vooral verbaasd dat dit soort sociale ruimtes om je heen ook relevant bleken in de digitale omgeving. We voelen blijkbaar automatisch aan hoeveel afstand we moeten houden, ook gerelateerd aan de beschikbare ruimte, ook virtueel. Hier twee links naar oude blogposts daarover:
      - http://www.digitalearchivaris.nl/2007/03/poppetje-ik-voel-met-je-mee.html
      - http://www.digitalearchivaris.nl/2007/05/kom-niet-te-dicht-bij-me-staan.html

      Verwijderen
    3. Ik was niet zo into Second Life, dus ben wel een beetje verbaasd dat fysieke nabijheid daar ook een punt is (of was). Mooi dus...

      Verwijderen